De zevenjarige oorlog 1756-1763
Er was na de Oostenrijkse erfopvolgingsoorlog nog genoeg sluimerende onvrede die tot een nieuwe oorlog kon leiden:
In 1755 raakten de Fransen en Engelsen al in conflict in Noord-Amerika in de omgeving van Ohio. Op zee werden Franse koopvaardijschepen in beslag genomen. Beide partijen zochten vervolgens bondgenootschappen aan te gaan. Frankrijk had al een verbond met Pruissen maar begon ook met Oostenrijk besprekingen. Engeland verbond zich met Rusland, vooral om Hannover te beschermen. In 1756 lsloot het ook een verbond met Pruissen, waarbij men overeenkwam dat beide grootmachten er voor zouden waken dat er geen buitenlandse troepen in Noord-Duitsland zouden komen. Dat was tegen het zere been van Frankrijk, want het aasde juist op Hannover om Engeland een hak te zetten. Nu sloot Frankrijk een pact met Oostenrijk. Daarmee werd het pact met Pruissen verlaten. Toen Frankrijk Menorca innam en troepen stationeerde op Corsica verklaarde Engeland aan Frankrijk de oorlog.
- Pruissen had Silezië veroverd en wilde verbonden sluiten tegen Oostenrijk om deze schat te blijven behouden, bang als het was dat Oostenrijk het terug wilde veroveren.
- Oostenrijk was dat inderdaad van plan en deed pogingen om Pruissen te isoleren.
- Rusland onder tsarin Elisabeth was geïnteresseerd in gebiedsuitbreiding richting westen. Een verbond met Oostenrijk tegen Pruissen kwam haar dus goed uit.
- Engeland zag in Frankrijk de grootste koloniale opponent. Op dat moment was Georg II tevens keurvorst van Hannover.
- Frankrijk zag Engeland als voornaamste tegenstrever in de koloniën.
Frederik de Grote van Pruissen wist inmiddels van de geheime verbonden tussen Frankrijk, Oostenrijk, Rusland en Saksen. Hij besloot het iniatief te nemen en Saksen te veroveren. Saksen was rijk aan ertsgrondstoffen en maakte transportverbindingen makkelijker over de Elbe. Na deze verovering wilde hij dan het Oostenrijkse Bohemen binnen vallen zo was zijn plan. Zo werd Saksen in augustus 1756 zonder oorlogsverklaring aangevallen. De Oostenrijkers schoten nog te hulp, maar aan het eind van het jaar capituleerde Saksen. Januari 1757 keerde het Roomse rijk zich tegen Pruissen, daar dit land landsvredebreuk had bedreven. Even later ondertekenden ook Oostenrijk en Rusland een verdrag. De tijd scheen rijp om Hannover binnen te vallen. Frederik II nam echter als eerste het iniatief en viel Bohemen binnen. Na aanvankelijke successen werd hij uiteindelijk verslagen en moest Pruissen geheel Bohemen weer prijs geven. Een grote alliantie van rijksstaten en Oostenrijk bevond zich inmiddels in Thüringen. In de slag van Moys werd Frederik de Grote eveneens verslagen. Daarop vielen de Oostenrijkers Silezië binnen en na de inname van o.a. Breslau was weer een groot deel van het gebied in Oostenrijkse handen. Even werd zelfs Berlijn bezet, maar toen het hoofdleger van Pruissen aankwam moest de Oostenrijkse generaal zich snel weer terug trekken. Het Oostenrijks leger verdedigde Bohemen, en Pruissen heroverde weer Silezië, waardoor de toestand weer terug bij af was.
In juni intussen besloten de Fransen richting Hannover op te trekken om de Engelse koning te dwarsbomen. In de loop van 1757 werden de met Pruissen verbonden staten een voor een veroverd. Samen met de statenbond probeerde Frankrijk toen Saksen terug te veroveren. November 1757 werden ze echter door Frederik II bij Roßbach verslagen. Hierna ontbond het leger van rijksstaten zich.Na gevechten met de Russen, die in een soort status quo eindigden, moest Pruissen zich ook tegen de Zweden verdedigen. Zij werden na korte veroveringen snel weer teruggedrongen
In 1758 lukte het Russische troepen Oost-Pruissen en Pommern te veroveren. Intussen heroverde Oostenrijk delen van Silezië. Frankrijk daarentegen werd door Pruissische troepen teruggedrongen tot het gebied ten westen van de Rijn.
In 1759 leed het Pruissische leger enkele nederlagen, waardoor het tijdelijk zelfs geen hoofdmacht meer had. Dit was het juiste moment geweest voor de Oostenrijkers en Russen om op te rukken naar Berlijn.
In 1760 waren Dresden en Silezië krijgstoneel. Via Dresden probeerde Frederik de Grote Saksen terug te veroveren, Oostenrijk heroverde intussen de nog niet veroverde delen van Silezië. Op dat moment waren zowel Oost-Pruissen, Saksen en Silezië in handen van de tegenstanders van Pruissen.
Toen in 1761 tsarin Elisabeth stierf sloot een jaar later haar opvolger Peter III een verbond met Pruissen. Hier sloot Zweden zich vervolgens bij aan. Hoewel Tsaar Peter in 1762 vermoord werd, en Tsarin Catharina het verbond opzegde, besloot zij tot vrede. Een en ander gaf Pruissen kracht om zowel Saksen als Silezië terug te veroveren.
In 1763 sloten Engeland en Portugal vrede met Frankrijk en Spanje. In hetzelfde jaar sloot ook Pruissen met de tegenstanders vrede en werd de toestand als voor de oorlog hersteld. Het slechtste kwam Frankrijk er uit tevoorschijn. Het had niet de begeerde Zuidelijke Nederlanden gekregen en had aanzienlijke hoeveelheden koloniën verloren. Bovendien was het financieel zeer verzwakt. Een en ander is waarschijnlijk een van de aanleidingen van de Franse revolutie en de daaropvolgde Franse expansiedrang. Veel staten in midden-Europa hadden zeer veel van de oorlog te lijden gehad en konden zich daarna slechts moeizaam herstellen. In onze contreien had Noord-Limburg, onderdeel van Pruissen (Pruisisch overkwartier), zeer te lijden gehad.